Amanita excelsa
muchomor twardawy
Występowanie: VI-XI
Jadalny
Amanita excelsa (Fr.) Bertill., in Dechambre, Dict. Encyclop. Sci. Medic. 13: 499 (1866)
Kapelusz: średnicy do 15 cm, szarobrązowy lub brązowopopielaty, cały pokryty jaśniejszymi, białoszarymi łatkami, rzadziej jest bez łatek. Brzeg kapelusza zwykle prążkowany.
Hymenofor: blaszki białe, gęste, przy trzonie wolne.
Trzon: do 12 cm, gruby, zwarty, po dojrzeniu z odcieniem szarobrązowym (zwłaszcza w dolnej części). Pierścień dobrze rozwinięty, biały, silnie prążkowany. Bulwiasta nasada trzonu zwężająca się ku dołowi, bez wyraźnej pochwy, z wałeczkowatymi zgrubieniami.
Miąższ: biały lub szarawy, niezmienny, kruchy, smaku łagodny; zapach słaby, nieokreślony.
Wysyp zarodników: biały.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 7-10 x 6-8 μm, szerokolepisoidalne.
Środowisko: preferuje lasy iglaste.
Uwagi: gatunek ten jest pospolity. Jadalny, lecz przy jego zbieraniu należy zachować ostrożność ze względu na podobieństwo do trującego muchomora plamistego (Amanita pantherina)
Synonimy:
Amanita raphaniodora Ferry, Revue mycol., Toulouse 12(48): 173 (1890)
Amanita spissa (Fr.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 114 (1871)
Amanita valida (Fr.) Sacc., Syll. fung. (Abellini) 5: 17 (1887)
Literatura:
B. Gumińska, W. Wojewoda, 1985, Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
H. Knudsen, J. Vesterholt, Funga Nordica Nordsvamp. Copenhagen 2008
Opracowanie: Waldemar Czerniawski