Bovista aestivalis
kurzawka otrębiasta
Występowanie: VI-X
Niejadalny
Bovista aestivalis (Bonord.) Demoulin, Beih. Sydowia 8: 143 (1979)
Owocnik: zmienny w kształcie, gruszkowaty, walcowaty, kulistawy, w dolnej części pomarszczony i ze strzępkami grzybni. Egzoperydium początkowo białe, prawie gładkie, z wiekiem szorstkie, otrębiaste, ziarniste, spękane na drobne poletka, które dojrzewając brązowieją i łuszczą się. Endoperydium pergaminowate, szarobrązowe, słabo połyskliwe, gładkie. Ujście koliste, o płatowym brzegu.
Gleba: oliwkowa lub oliwkowobrązowa.
Wysyp zarodników: brązowy.
Budowa mikroskopowa: zarodniki kuliste, drobno brodawkowane, 3,5-5 µm, bez sterygm. Włośnia oliwkowa, silnie rozgałęziona, septowana, o cienkościennych odgałęzieniach, z licznymi drobnymi jamkami. Grubość strzępek do 4,5-11 µm.
Środowisko: występuje w miejscach suchych, nasłonecznionych, piaszczystych, na trawiastych skrajach lasów.
Uwagi: gatunek spotykany dość często.
Synonimy:
Bovista cepiformis (Bull.) Massee [as ’cepaeformis’], Ann. Bot., Lond. 2(5): 65 (1888)
Globaria cepiformis (Bull.) Cout., Eubasid. Lusitan.: 166 (1919)
Globaria furfuraceum (Schaeff.) Quél., Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 370 (1873)
Lycoperdon aestivale Bonord., Handb. Allgem. mykol. (Stuttgart): 251 (1851)
Lycoperdon cepiforme Bull. [as ’cepaeforme’], Herb. Fr. (Paris) 10: tab. 435:2 (1790)
Lycoperdon furfuraceum Schaeff., Fung. bavar. palat. nasc. (Ratisbonae) 4: 131 (1774)
Lycoperdon lacerum Batsch, Elench. fung. (Halle): 145 (1783)
Utraria furfuracea (Schaeff.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 241 (1886)
Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland.
W. Rudnicka-Jezierska, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodermatales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiatkowe (Podaxales). Instytut Botaniki PAN. Kraków, 1991.
Opracowanie: Waldemar Czerniawski