Caloboletus calopus
borowik żółtopory
Status na Czerwonej Liście – R
Występowanie: VII-X
Niejadalny, trujący
Caloboletus calopus ((Pers.) Vizzini, Index Fungorum 146: 1 (2014)
Kapelusz: średnicy 3-15(20) cm, początkowo półkulisty, potem wypukły, poduchowaty; brzeg podwinięty; skórka beżowa, jasnobrązowa lub szarooliwkowa; powierzchnia zamszowa, matowa, podczas suszy może pękać na poletka.
Hymenofor: rurki długości 0,3-1,6 cm, przy trzonie wykrojone, początkowo cytrynowożółte, później oliwkowe; pory cytrynowe, później oliwkowe, po dotknięciu błękitnieją.
Trzon: wysokości 3-15 cm, 1-5 cm grubości, mocny, pełny, maczugowaty, baryłkowaty, rzadziej cylindryczny; u szczytu jasnożółty, cytrynowożółty, z żółtą siateczką; w części środkowej karminowy, z bardzo wyraźną czerwoną siateczką; w dolnej części brązowoczerwony lub brudnoczerwony. Oczka siatki ku dołowi są większe i bardziej wydłużone.
Miąższ: białawy, bladokremowy do bladożółtego, u podstawy trzonu różowawy (brudnoróżowy), błękitnieje po przekrojeniu; twardy, jędrny, mięsisty; smak gorzki, zapach słaby.
Wysyp zarodników: oliwkowobrązowy.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 12-16 x 4,5-5,5 µm, wrzecionowate, gładkie.
Środowisko: pojawia się w lasach iglastych, rzadziej w liściastych, na kwaśnej glebie.
Uwagi: dawna nazwa do borowik grubotrzonowy. W Polsce dość często pojawia się górach i na pogórzu oraz na Pomorzu.
Synonimy:
Boletus calopus Pers., Syn. meth. fung. (Göttingen) 2: 513 (1801)
Boletus calopus var. ruforubriporus Bertéa & Estadès [as ’ruforubraporus’], Docums Mycol. 31(no. 121): 61 (2001)
Boletus lapidum J.F. Gmel., Syst. Nat., Edn 13 2(2): 1434 (1792)
Boletus olivaceus Schaeff., Fung. bavar. palat. nasc. (Ratisbonae) 4: 77 (1774)
Boletus pachypus var. olivaceus (Schaeff.) Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 2: 130 (1825)
Boletus subtomentosus subsp. calopus (Pers.) Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 2: 139 (1825)
Caloboletus calopus var. ruforubriporus (Bertéa & Estadès) Blanco-Dios [as ’ruforubraporus’], Index Fungorum 215: 1 (2015)
Dictyopus calopus (Pers.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 160 (1886)
Dictyopus olivaceus (Schaeff.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 160 (1886)
Suillus olivaceus (Schaeff.) Kuntze, Revis. gen. pl. (Leipzig) 3(3): 536 (1898)
Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006
P. Zarawska, Atlas grzybów, SBM, 2013
Opracowanie: Waldemar Czerniawski