Gomphidius glutinosus
klejówka świerkowa
Status na Czerwonej Liście – R
Występowanie: VII-X
Jadalny
Gomphidius glutinosus (Schaeff.) Fr., Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 319 (1838) [1836-1838]
Kapelusz: średnicy 5-12 cm, mięsisty, wypukły, o brzegu podwiniętym, z wiekiem szeroko rozpostarty, czasem z małym garbkiem pośrodku, częściej wklęsły. Barwa liliowobrązowa, często z czarnymi plamami, powierzchnia gładka i lepka.
Hymenofor: blaszki zbiegające, rzadkie, rozwidlone, początkowo białawe, potem szare do brązowoczarnych.
Trzon: 5-10 x 1-2 cm, równogruby, pełny, jędrny, u szczytu białawy, u podstawy żółtawy. Lepki, śluzowaty od resztek pierścienia osłony. Osłona biała, z odcieniem lila, błoniasta, śluzowata, lepka, zanikająca.
Miąższ: gruby, miękki, biały, brązowawy pod skórką kapelusza, żółty w dolnej części trzonu. Smak i zapach niewyraźne.
Wysyp zarodników: czarny.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 18-22 x 5-8 µm, wrzecionowate, z kropelkami. Cystydy cylindryczne.
Środowisko: gatunek ten pojawia się w lasach iglastych, świerkowych i sosnowych.
Uwagi: gatunek ten jest jadalny po ściągnięciu śluzowatej skórki.
Synonimy:
Agaricus adhaerens J.F. Gmel., Systema Naturae, Edn 13 2(2): 1403 (1792)
Agaricus fuscus Batsch, Elench. fung., cont. prim. (Halle): 47 (1783)
Agaricus glutinosus Schaeff., Fung. bavar. palat. nasc. (Ratisbonae) 4: 17 (1774)
Agaricus viscidus var. atropunctus Pers., Syn. meth. fung. (Göttingen) 2: 292 (1801)
Cortinarius viscidus ß atropunctus (Pers.) Gray, Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 629 (1821)
Gomphidius glutinosus var. salmoneus O.K. Mill., Mycologia 63(6): 1159 (1971)
Gomphus glutinosus (Schaeff.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 93 (1871)
Leucogomphidius glutinosus (Schaeff.) Kotl. & Pouzar, Česká Mykol. 26(4): 219 (1972)
Literatura:
A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom I. Borowikowate (Boletales). PWN. Warszawa, 1960.
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006
Opracowanie: Waldemar Czerniawski