Hymenopellis radicata
pieniążkówka gładkotrzonowa
Występowanie: VI-XI
Jadalny
Hymenopellis radicata (Relhan) R.H. Petersen, in Petersen & Hughes, Nova Hedwigia, Beih. 137: 202 (2010)
Kapelusz: średnicy 3-10 cm, szarawożółty lub szarobrunatny. Powierzchnia gładka lub jamkowata, czasem promieniście pomarszczona, błyszcząca, lepka, wysychająca w czasie suszy.
Hymenofor: blaszki białe, grube, luźno ustawione, różnej długości, zaokrąglone przy trzonie.
Trzon: 10-20 x 0,5-1,0 cm, jaśniejszy od kapelusza, wzdłużnie pręgowany, czasami skręcony wokół osi. U starszych okazów pusty w środku. Nasada trzonu korzeniasta, głęboko wrasta w ziemię.
Miąższ: biały, niezmienny, kruchy, smak łagodny, zapachu brak.
Wysyp zarodników: biały.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 12-17 x 9-14 μm, okragławe, gładkie.
Środowisko: pojawia się w lasach liściastych, szczególnie bukowych.
Uwagi: gatunek dość częsty. Jadalny ale o małej wartości smakowej.
Synonimy:
Agaricus napipes Hook. f. ex Berk., Hooker’s J. Bot. Kew Gard. Misc. 2: 48 (1850)
Agaricus radicatus Relhan, Fl. cantab., Suppl.: 28 (1786)
Collybia napipes Sacc., Syll. fung. (Abellini) 5: 201 (1887)
Collybia radicans P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 117 (1871)
Collybia radicata (Relhan) Quél., Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 92 (1872)
Gymnopus radicatus (Relhan) Gray, Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 605 (1821)
Mucidula radicata (Relhan) Boursier, Bull. trimest. Soc. mycol. Fr. 40(4): 332 (1926) [1924]
Oudemansiella radicata (Relhan) Singer, Annls mycol. 34(4/5): 333 (1936)
Xerula radicata (Relhan) Dörfelt, Veröff. Mus. Stadt Gera, Naturwissenschaftliche Reihe 2-3: 67 (1975)
Literatura:
B. Gumińska, W. Wojewoda, 1985, Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
H. Knudsen, J. Vesterholt, Funga Nordica Nordsvamp. Copenhagen, 2008
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006
Opracowanie: Waldemar Czerniawski