Lyophyllum fumosum
kępkowiec ciemnoszary
Występowanie: VIII-XI
Jadalny
Lyophyllum fumosum (Pers.) P.D. Orton, Trans. Br. mycol. Soc. 43(2): 178 (1960)
Kapelusz: średnicy 3-10 cm, szarobrązowy, przydymiony, na szczycie półkuliście sklepiony, przy brzegu podwinięty, zwłaszcza u młodych okazów. Powierzchnia gładka i błyszcząca.
Hymenofor: blaszki białawe, z wiekiem szarawe lub ochrowe; cienkie, gęste, przy trzonie przyrośnięte lub lekko zbiegające.
Trzon: 5-12 x 1-2 cm, białawy, pełny, gładki, przy podstawie często zrośnięty z innymi trzonami.
Miąższ: białawy, niezmienny, smak łagodny, zapach mączny.
Wysyp zarodników: biały.
Budowa mikroskopowa: zarodniki kuliste, 5-6,5 μm, gładkie.
Środowisko: pojawia się w lasach, parkach, ogrodach. Niekiedy tworzy „czarcie kręgi”.
Uwagi: gatunek niezbyt częsty.
Synonimy:
Agaricus cinerescens Bull., Herb. Fr. 9: tab. 428 (1789)
Agaricus conglobatus Vittad., Descr. fung. mang. Italia: 349 (1835)
Agaricus fumosus Rabenh., Deutschl. Krypt.-Fl. (Leipzig) 1: 504 (1844)
Agaricus polius Fr., Observ. mycol. (Havniae) 1: 19 (1815)
Agaricus tumulosus Kalchbr., Icon. Sel. Hymenomyc. Hung.: 13, tab. 5 (1874)
Clitocybe cinerescens (Bull.) Bres., Iconogr. Mycol. 3: 149 (1938)
Clitocybe conglobata (Vittad.) Bres., Fung. trident. 1(1): 27 (1881)
Clitocybe fumosa (Pers.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 124 (1871)
Clitocybe polia (Fr.) Gillet, Hyménomycètes (Alençon): 156 (1874) [1878]
Clitocybe tumulosa (Kalchbr.) Sacc., Syll. fung. (Abellini) 5: 162 (1887)
Collybia fumosa (Pers.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 1-146 (1871)
Gyrophila cinerescens (Bull.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 19 (1886)
Lyophyllum aggregatum subsp. cinerescens (Bull.) Singer, Lilloa 22: 165 (1951) [1949]
Lyophyllum cinerescens (Bull.) Konrad & Maubl. [as ’cinerascens’], Encyclop. Mycol. 14: 1-464 (1949) [1948]
Lyophyllum conglobatum (Vittad.) Bon, Docums Mycol. 25(no. 97): 4 (1995)
Nolanea fumosa P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 77 (1871)
Tricholoma cinerescens (Bull.) Gillet [as ’cinerascens’], Hyménomycètes (Alençon): 121 (1874) [1878]
Tricholoma conglobatum (Vittad.) Sacc., Syll. fung. (Abellini) 5: 126 (1887)
Tricholoma fumosum (Pers.) Ricken, Die Blätterpilze: 357 (1915)
Literatura:
B. Gumińska, W. Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa, 1985.
H. Knudsen, J. Vesterholt, Funga Nordica Nordsvamp. Copenhagen, 2008.
Opracowanie: Waldemar Czerniawski