Mycena haematopus
grzybówka krwista
Występowanie: VII-XI
Niejadalny
Mycena haematopus (Pers.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 108 (1871)
Kapelusz: średnicy 1,5-3,5(4,5) cm, wysokości 1-2 cm, dzwonkowaty lub szeroko-stożkowaty, z wyraźnym zaokrąglonym garbkiem na szczycie; barwa blado szaropurpurowa z ciemniejszymi plamami. Brzeg nierówny, ząbkowany lub kosmkowato postrzępiony. Powierzchnia skórki początkowo matowa, w miarę dojrzewania owocnika gładka i wilgotna, higrofaniczna, delikatnie prążkowana do 2/3 wysokości kapelusza.
Hymenofor: blaszki zatokowato wycięte, w liczbie 20-30, szerokie, nierównej długości, kruche, blado szarofioletowe, u starych okazów z brązowopurpurowymi plamami. Ostrza drobno postrzępione, zabarwione jak blaszki.
Trzon: 4-8(10)x0,3-0,5 cm, jędrny, rurkowaty, zwykle wygięty, brązowopurpurowy, o podstawie słabo rozszerzonej, pokrytej beżowymi, rzadkimi ale dość długimi włoskami. Powierzchnia matowa, delikatnie prążkowana, biało oszroniona.
Miąższ: kruchy, przesycony ciemnopurpurowym sokiem; bez woni i smaku.
Wysyp zarodników: bezbarwny.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 8-12×5,5-8 µm, owalne, z dziobkiem, amyloidalne. Podstawki 4-zarodnikowe. Cystydy 35-60×9-12 µm, butelkowate, u samej podstawy zwężone, o wydłużonym i często zaostrzonym wierzchołku.
Środowisko: wyrasta pojedynczo lub wiązkami po kilka owocników na zmurszałym drewnie, głównie na pniakach, opadłych gałęziach i próchniejących kłodach drzew liściastych, jak buk, dąb, olsza, rzadziej na drewnie drzew iglastych, np. świerka.
Uwagi: gatunek pospolity. W buczynie karpackiej spotkać można odmianę obramowaną, var. marginata, która różni się od typowej M. haematopus fioletowopurpurowym zabarwieniem cystyd. Ponadto posiada znacznie dłuższy trzon (nawet do 15 cm). Pewne podobieństwo do M. haematopus wykazuje nierosnąca w wiązkach i również posiadająca barwne ostrza blaszek M. sanguinolenta.
Synonimy:
Agaricus haematopus Pers., Observ. mycol. (Lipsiae) 2: 56 (1800) [1799]
Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
M. Lisiewska, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XVII. Grzybówka (Mycena). PWN 1987
Opracowanie: Waldemar Czerniawski