Mycena pelianthina
grzybówka gołębia
Status na Czerwonej Liście – I
Występowanie: V-X
Niejadalny
Mycena pelianthina (Fr.) Quél., Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 102 (1872)
Kapelusz: średnicy 3-5 cm, wysokości 1-1,5 cm, wypukły, u starszych okazów bardziej spłaszczony; higrofaniczny; brązowofioletowy, na sucho beżowofioletowy, szarosiny. Brzeg ciemniejszy, rowkowany, nierówny, pofalowany (stare owocniki), ząbkowany. Powierzchnia naga, matowa.
Hymenofor: blaszki zatokowato wycięte, przyrośnięte, szerokie (ok. 0,5 cm), dość gęste (25-30), kruche, ciemniejsze od skórki kapelusza, szarofioletowe, z karbowanym, czarnopurpurowym ostrzem.
Trzon: 5-7×0,2-0,5cm, rurkowaty, dość gruby, prosty, zwężający się ku podstawie w zakrzywiony nibykorzeń, który przyrasta do opadłych liści; bledszy od kapelusza, szarofioletowy, o powierzchni pokrytej delikatnymi, beżowymi włókienkami; podstawa beżowo owłosiona.
Miąższ: dość mięsisty, wodnisty, bladoszary, o zapachu i smaku rzodkiewki.
Wysyp zarodników: bezbarwny.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 5-7×2,5-3 μm, wydłużone, cylindryczno-elipsoidalne, z dziobkiem, gładkie, amyloidalne. Podstawki 4-zarodnikowe. Cystydy 50-90 x 8-15 μm, liczne, cylidryczno-wrzecionowate o brązowej treści.
Środowisko: wyrasta pojedynczo wśród ściółki, na opadłych liściach, zwłaszcza bukowych. Gatunek dość pospolity, szczególnie w górskich buczynach, rzadziej spotykany w grądach.
Uwagi: przypomina nieco gatunek M. pura, która odznacza się tą samą barwą i zapachem, ale blaszki nie są purpurowo obrzeżone.
Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
M. Lisiewska, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XVII. Grzybówka (Mycena). PWN 1987
W. Wojewoda, M. Ławrynowicz, Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce. Red list of macrofungi in Poland, 2006.
Opracowanie: Waldemar Czerniawski