Oxyporus populinus
napień omszony
Występowanie: I-XII
Niejadalny
Oxyporus populinus (Schumach.) Donk, Meddn Bot. Mus. Herb. Rijhs Universit. Utrecht. 9: 204 (1933)
Owocniki: dachówkowate, rzadziej rosnące pojedynczo, rozpostarto-odgięte lub rozpostarte 2-3 x 3-6 cm, 1-4 cm grubości, w zależności od wieku i liczby warstw rurek. Powierzchnia początkowo owłosiona, następnie łysiejąca, nierówna, szorstka, biaława, szarawa, z odcieniem kremowym. Często porośnięta jest przez mchy i glony. Brzeg ostry, z wiekiem grubiejący.
Hymenofor: rurki wielowarstwowe, białawe, z wiekiem słomkowożółte. Pory drobne, koliste lub lekko kanciaste, 0,1-0,2 mm średnicy (zwykle 4-7 na 1 mm).
Miąższ: jednorodny, miękki, watowato-korkowaty, nieco włóknisty, 2-6 mm grubości, biały, z wiekiem słomkowożółty. Zapach słaby, grzybowy.
Wysyp zarodników: biały.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 3,5-4,5 x 3-4 µm, prawie kuliste, z malutkim ostrym kończykiem. Włoski z powierzchni kapelusza bezbarwne, 15-25 µm. Strzępki miąższu żółtawe, 3-4 µm grubości, cienkościenne. Przegrody nieliczne, bez sprzążek. Cystydy liczne, bezbarwne, cienkościenne, owalne lub maczugowate, 10-14 x 3-5 µm, zwężone ku dołowi, z kulistą główką kryształków na szczycie.
Środowisko: pojawia się na żywych i martwych pniach drzew liściastych, w szczególności klonów (Acer).
Uwagi: gatunek ten nie jest częsty. Powoduje silną zgniliznę żółtobrązową. Efektem jego działania może być powstawanie dziupli.
Synonimy:
Boletus populinus Schumach., Enum. pl. (Kjbenhavn) 2: 384 (1803)
Fomes populinus (Schumach.) Cooke, Grevillea 14(no. 69): 20 (1885)
Oxyporus borealis G.M. Jenssen & Ryvarden, Trans. Br. mycol. Soc. 84(3): 546 (1985)
Oxyporus schizoporoides Zmitr. & Spirin, in Spirin & Zmitrovich, Karstenia 43(2): 77 (2003)
Polyporus connatus Schwein., Trans. Am. phil. Soc., New Series 4(2): 154 (1832) [1834]
Polyporus cremeus Bres. ex Lloyd, Mycol. Writ. 4 (Polyp. sect. Apus): 311 (1915)
Polyporus obducens Berk. ex Bres., (1920)
Polyporus populinus (Schumach.) Fr., Syst. mycol. (Lundae) 1: 367 (1821)
Polyporus suaveolens subsp. populinus (Schumach.) Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 2: 66 (1825)
Rigidoporus populinus (Schumach.) Pouzar, Folia geobot. phytotax. bohemoslov. 1(4): 368 (1966)
Scindalma populinum (Schumach.) Kuntze, Revis. gen. pl. (Leipzig) 3(2): 519 (1898)
Trametes populina (Schumach.) Fr., Summa veg. Scand., Section Post. (Stockholm): 323 (1849)
Trametes secretanii G.H. Otth, Mitt. naturf. Ges. Bern: 157 (1866) [1865]
Xanthochrous connatus (Schwein.) Pat., Essai Tax. Hyménomyc. (Lons-le-Saunier): 100 (1900)
Literatura:
S. Domański, H. Orłoś, A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom III. Żagwiowate II (Polyporaceae pileatae), Szczeciniakowate II (Mucronoporaceae pileatae). Lakownicowate (Ganodermataceae). Bondarcewowate (Bondarzewiaceae). Boletkowate (Boletopsidaceae). Ozorkowate (Fistulinaceae), PWN, 1967.
Opracowanie: Waldemar Czerniawski