sromotnik fiołkowy

Występowanie: VII-X
Niejadalny

Phallus hadriani Vent., Mém. Inst. nat. Sci. Arts 1: 517 (1798)

Owocnik: młode owocniki kulistawe lub jajowate, 2,5-6 x 1,5-4 cm, związane są z podłożem grubymi sznurami grzybni barwy czerwonawoliliowej. Owocnik będący w formie jaja ma kolor początkowo białawy, z wiekiem od łososiowego do rożowofioletowego. Dojrzały owocnik złożony z główki oraz długiego trzonu z pochwą. Kapelusz (główka) kilkucentymetrowej długości, naparstkowaty lub stożkowaty, pokryty oliwkowym śluzem złożonym z masy zarodników. Zapach silny, nieprzyjemny, choć nie tak intensywny jak u sromotnika smrodliwego (Phallus impudicus).

Trzon: gąbczasty, z licznymi drobnymi komorami, bardzo kruchy, białawy, wysokości 6-20 x 1,5-3 cm, prosty, równowąski lub nieco rozszerzony u podstawy.

Budowa mikroskopowa: zarodniki 3-4 x 1,5-2 µm, eliptyczne, walcowate, gładkie.

Środowisko: pojawia się w miejscach nasłonecznionych, na piaskach śródlądowych, w ogrodach, w winnicach.

Uwagi: gatunek rzadki. Do roku 2014 był objęty ścisłą ochroną. Od podobnego, częstszego, sromotnika smrodliwego (Phallus impudicus), odróżnia się wyraźnie różowym zabarwieniem perydium oraz środowiskiem w jakim wyrasta.

Synonimy:
Hymenophallus hadriani (Vent.) Nees, Syst. Pilze (Würzburg): 251 (1816) [1816-17]
Phallus imperialis Schulzer, in Kalchbrenner, Icon. Sel. Hymenomyc. Hung.: 63, pl. 40, fig. 1 (1873)
Phallus iosmos Berk., in Smith, Engl. Fl., Fungi (Edn 2) (London) 5(2): 227 (1836)

Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006
B. Gumińska, W. Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa, 1985
W. Rudnicka-Jezierska, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodermatales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiatkowe (Podaxales). Instytyt Botaniki PAN. Kraków, 1991.

Link do dyskusji na forum

Opracowanie: Waldemar Czerniawski