drobnołuszczak zielonawoszary

Występowanie: VII-XI
Jadalny

Pluteus salicinus (Pers.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 99 (1871)

Kapelusz: 1,3-7 cm średnicy, wypukły za młodu, później szeroko i płasko rozpostarty, w części centralnej zwykle nieco uwypuklony, mysioszary, nieraz zabarwiony jednolicie, ale na szczycie bywa ciemniejszy, z odcieniem zielonkawym, wpadającym w kolor oliwkowy, a nawet beżoworóżowy, bardzo rzadko całkowicie biały. Powierzchnia jest błyszcząca, pokryta ściśle związanymi z miąższem nitkowatymi włókienkami przebiegającymi promieniście od szczytowej części, gdzie ich trochę odstające końce tworzą kosmki o charakterze małych łuseczek. Brzeg wilgotnych okazów może być krótko prążkowany.

Hymenofor: blaszki gęste, wolne, dość szerokie i wybrzuszone, młode białe, z wiekiem przypominające barwę różową do łososioworóżowej.

Trzon: 2-7(-8) x 0,3-0,7 cm, walcowaty, u podstawy trochę zgrubiały, a tam bywają widoczne nieliczne i trochę ciemniejsze włókienka, w górnej części jedwabisto błyszczący, jakby delikatnie prążkowany, pełny.

Miąższ: jędrny, biały, jedynie pod skórką kapelusza (zwłaszcza w części szczytowej) bywa nieco szarawy z odcieniem błękitnawym, w trzonie czasem marmurkowaty. Smak łagodny, nieokreślony, a zapach przypominający surowe ziemniaki.

Wysyp zarodników: różowy z odcieniem beżowym.

Budowa mikroskopowa: zarodniki szerokoelipsoidalne do wydłużonych, (6.5-)7-9.5(-12) x 4.5-6.5(-9) μm. Cheilocystydy liczne, bezbarwne, 35-50 x 15-20 μm, odwrotnie gruszkowate do maczugowatych. Pleurocystydy również liczne, 60-90 15-18 μm, wrzecionowate, grubościenne, z 3-5 hakami na szczycie, bezbarwne. Strzępki ze skórki kapelusza o szczytach zaokrąglonych, około 10 μm szerokości, o wnętrzu zabarwionym szarobrązowo. Sprzążki liczne w całym owocniku, a w szczególności w skórce kapelusza.

Środowisko: grzyb spotykany stosunkowo rzadko. Występuje w całej Polsce w lasach rozmaitego typu, przede wszystkim wilgotnych, jak grądy oraz olszyny. Pojawia się na murszejących kłodach i pniakach starych (nawet przydrożnych) drzew liściastych (takich jak wierzby, topole).

Uwagi: charakterystycznymi cechami tego gatunku są mysioszare barwy kapelusza.

Literatura:
A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby. Tom XXVII. Łuskowcowate (Pluteaceae). Wyd. Inst. Botaniki PAN. Kraków 1999
H. Knudsen, J. Vesterholt , Funga Nordica Nordsvamp. Copenhagen 2008
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland

Link do dyskusji na forum

Opracowanie: Waldemar Czerniawski