Pluteus thomsonii
drobnołuszczak szarostopowy
Występowanie: VII-XI
Niejadalny
Pluteus thomsonii (Berk. & Broome) Dennis [as 'thonsoni’], Trans. Br. mycol. Soc. 31(3-4): 206 (1948) [1947]
Kapelusz: średnicy 1-3 cm, półkulisty, z wiekiem rozpościerający się do płaskiego, wówczas w części centralnej tworzy się, zabarwione ciemnobrązowo z czerwonawym odcieniem, małe wklęśnięcie albo uwypuklenie; brzeg barwy orzechowej; od szczytu wyraźne, rozgałęzione żyłkowanie, dalej prążkowanie do połowy promienia.
Hymenofor: blaszki dość gęste, wolne, wybrzuszone do 0,4 cm, za młodu białe, później jasnoróżowe lub nieco brązowawe z podobnie zabarwionym ostrzem, kosmkowatym lub gładkim.
Trzon: 2-4 x 0,2-0,3 cm, cylindryczny, nieznacznie rozszerzający się ku dołowi, szary do ciemnoszarego u podstawy, gdzie rysuje się delikatne włókienkowanie, zwykle na całej długości z białymi malutkimi kosmkami, pełny do rurkowatego.
Miąższ: szarawy, wysychając staje się biały, o smaku bliżej nieokreślonym i słabym zapachu.
Wysyp zarodników: łosioworóżowy.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 6-8 x 5-7 μm, kulistawe lub szerokoelipsoidalne. Cheilocystydy liczne 25-45 x 10-18 μm, wąskomaczugowate lub workowate, także wrzecionowate, przeważnie z długim dziobkiem. Pleurocystydy nieliczne, wąskomaczugowate, bezbarwne. Skórka kapelusza typu palisadowego, o strzępkach maczugowatych oraz wrzecionowatych, 33-85 x 12-35 μm, z szarobrązowawym pigmentem. W skórce trzonu mogą występować kępki brązowych kaulocystyd.
Środowisko: pojawia się pojedynczo lub po kilka na ziemi lub na martwym drewnie drzew liściastych.
Uwagi: gatunek ten charakteryzuje się kapeluszem obficie żyłkowanym w części środkowej, trzonem na całej długości pokrytym białymi kosmkami i cheilocystydami z wyrostkami o tępym szczycie.
Synonimy:
Pluteus cinereus Quél., Annls Sci. nat. Bordeaux 14: 3 (1884)
Literatura:
A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby. Tom XXVII. Łuskowcowate (Pluteaceae). Wyd. Inst. Botaniki PAN. Kraków 1999
H. Knudsen, J. Vesterholt , Funga Nordica Nordsvamp. Copenhagen 2008
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
Opracowanie: Waldemar Czerniawski