Russula vesca
gołąbek wyborny
Występowanie: VI-X
Jadalny
Russula vesca Fr., Anteckn. Sver. Ätl. Svamp.: 51 (1836)
Kapelusz: średnicy 5-10 cm, półkulisty, z wiekiem rozpostarty, z płytkim wgłębieniem. Brzeg tępy, jednolity, z wiekiem słabo karbowany; brzeg kapelusza często do szerokości 2 mm wolny od skórki. Powierzchnia czerwona z różnym odcieniem i jaśniejszym środkiem.
Hymenofor: blaszki do 5-10 mm długości, cienkie, gęste, z wiekiem rzednące, białe, kremowe, przy trzonie wolne, czasem trochę zbiegające.
Trzon: wielkości 4-7 x 1,3-3 cm, centralny, cylindryczny, u podstawy czasem zwężony; biały, niekiedy jasnoróżowy; w okresach suszy watowaty i pusty.
Miąższ: ścisły, jędrny, biały, kruchy. Zapach słaby, smak łagodny.
Wysyp zarodników: biały.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 6-9 x 6-7 μm, elipsoidalne, drobno brodawkowate, podstawki duże 40-57 x 8-11 μm, cystydy tępo wrzecionowate, nieliczne, 67-90 x 8-12 μm.
Reakcje chemiczne: FeSO4 – pomarańczoworóżowy; gwajakol – szybko niebieski; fenol – brunatny; anilina – żółty.
Środowisko: gatunek ten pojawia się w lasach mieszanych, zwłaszcza pod dębami, bukami, sosnami i świerkami.
Uwagi: gatunek pospolity. Jadalny, jeden z najsmaczniejszych gołąbków, możliwość pomylenia Russula velenovskyi, Russula emetica (gołąbek wymiotny), Russula mairei (gołąbek merowski).
Synonimy:
Russula mitis Rea, Brit. basidiomyc. (Cambridge): 463 (1922)8]
Literatura:
A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby. Tom XX. Gołąbek (Russula), PWN, Warszawa, 1991.
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006.
B. Gumińska, W. Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, PWRiL, Warszawa, 1985.
R. Socha, V. Hálek, J. Baier, J. Hák, Atlas – Holubinky, Academia, Praha, 2011.
Opracowanie: Ryszard Ziętkiewicz