Volvariella bombycina
pochwiak jedwabnikowy
Status na Czerwonej Liście – R
Występowanie: V-X
Jadalny
Volvariella bombycina (Schaeff.) Singer, Lilloa 22: 401 (1951) [1949]
Kapelusz: średnicy 5-20 cm, początkowo jajowaty, z wiekiem płasko-wypukły, niekiedy z małym wzgórkiem w części szczytowej, mięsisty, biały lub białawy z odcieniem kremowym, na szczycie nawet żółtobrązowy . Powierzchnia sucha, pokryta delikatnymi, jedwabistymi, kremowymi lub jasnobrązowymi włókienkowatymi łuseczkami.
Hymenofor: blaszki białe, z wiekiem różowiejące, geste, mieszane, wolne, szerokie i wybrzuszone.
Trzon: 6-20 x 0,7-2,5 cm, cylindryczny; u podstawy zwykle nieco zgrubiały, a u szczytu nieznaczenie cieńszy, pełny, biały, prawie gładki lub drobno i delikatnie bruzdkowany, w górnej części trochę omszony. Pochwa błoniasta, wąska, workowata, luźna, długa 3-8 (-12) cm, biaława, kremowa lub jasnoochrowa do ciemnobrązowej, gładka, matowa.
Miąższ: gruby, biały, miękki, delikatny, o smaku miłym i słabym zapachu rzodkwi.
Wysyp zarodników: różowy z odcieniem brązowawym.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 6,5-9 x 4,5-7 μm, szerokoelipsoidalne do jajowatych i nieco wydłużone. Cheilocystydy wąskowrzecionowate o zaokrąglonym szczycie, maczugowate, niekiedy ze zwężonym szczytem, butelkowate, 30-110 x 8-25 μm. Strzępki skórki kapelusza przylegające do odstających, długie, szerokie, nieseptowane, zawierają szarobrązowy barwnik.
Środowisko: pojawia na starych drzewach. Notowany jest najczęściej na wierzbach, topolach, klonach i dębach, w pęknięciach pni lub w wilgotnych dziuplach.
Uwagi: charakterystycznymi cechami tego gatunku są: duże rozmiary, jasnokremowy, jedwabisto-łuseczkowaty kapelusz, głęboka pochwa, występowanie na zmurszałych drzewach liściastych. Podobnym gatunkiem jest równiez występujący na drzewach liściastych V. caesiotincta.
Synonimy:
Volvaria bombycina (Schaeff.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 99 (1871)
Volvaria flaviceps Murrill, Mycologia 41(4): 490 (1949)
Volvariopsis bombycina (Schaeff.) Murrill, Mycologia 3(6): 281 (1911)
Literatura:
A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby. Tom XXVII. Łuskowcowate (Pluteaceae). Wyd. Inst. Botaniki PAN. Kraków 1999
H. Knudsen, J. Vesterholt, Funga Nordica Nordsvamp. Copenhagen 2008
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
Opracowanie: Waldemar Czerniawski