Hygrophorus hypothejus
wodnicha późna
Status na Czerwonej Liście – I
Występowanie: IX-XII
Jadalny
Hygrophorus hypothejus (Fr.) Fr., Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 324 (1838) [1836-1838]
Kapelusz: 3-8 cm, początkowo dzwonkowato wypukły, o brzegu podwiniętym, po dojrzeniu płasko rozpostarty, na szczycie wgłębiony, często z małym uwypukleniem pośrodku. Powierzchnia gładka, lśniąca, oliwkowobrązowa, pokryta lepką, śluzowatą warstwą.
Hymenofor: blaszki początkowo białe, później kremowożółte, w końcu żółtopomarańczowe, rzadkie, różnej długości, zbiegające na trzon.
Trzon: 3-8 (10) x 0,5-1,0 cm, kremowożółtawy, walcowaty, u podstawy czasem zwężający się, wewnątrz pełny, u starych okazów pusty, na powierzchni gładki, włóknisty, opatrzony lepkim, śluzowatym pierścieniem, po pewnym czasie wysychającym.
Miąższ: bladożółtawy (pod skórką kapelusza żółty), zwarty, po przekrojeniu niezmieniający barwy, o smaku łagodnym i słabym, miłym zapachu.
Wysyp zarodników: biały.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 7-9 x 4-5 μm, elipsoidalne, gładkie; podstawki 4-zarodnikowe, cystyd brak.
Środowisko: pojawia się zazwyczaj gromadnie, w lasach iglastych, szczególnie pod sosnami, rzadziej w liściastych, zazwyczaj późną jesienią, nawet po przymrozkach.
Uwagi: charakterystyczną cechą tego gatunku jest silnie śluzowaty, oliwkowobrązowy kapelusz. Jest to jeden z najpóźniej owocujących gatunków z rodzaju Hygrophorus.
Literatura:
B. Gumińska, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae). Uniwersytet Jagielloński, Instytut Botaniki, Kraków 1997
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
Opracowanie: Waldemar Czerniawski