Pluteus pouzarianus
drobnołuszczak czeski
Występowanie: VI-X
Jadalny
Pluteus pouzarianus Singer, Sydowia 36: 283 (1983)
Kapelusz: średnicy 4,5-9 cm, wypukły, płasko-wypukły z płytkim wklęśnięciem lub z niskim garbkiem, szarobrązowy, ciemny, o brzegu gładkim lub prążkowanym, jaśniejszym, gładki albo w centralnej części drobno włókienkowaty, błyszczący.
Hymenofor: blaszki gęste, wolne, wybrzuszone, do 1,1 cm, różowe z białym ostrzem.
Trzon: Trzon 5-9,5 x 0,5-1,5 cm, walcowaty, niekiedy zgrubiały u podstawy, białawy, bliżej podstawy brązowo-włókienkowaty.
Miąższ: brudnobiały, w trzonie szarawobiały, marmurkowaty; smak rzodkwi, gorzkawy lub słodko-rzodkwiowy.
Wysyp zarodników: różowy do brązoworóżowego.
Budowa mikroskopowa: zarodniki szerokoelipsoidalne do wydłużonych, (5,5-)6-8 x 4-5,5(-6) μm. Cheilocystydy liczne, maczugowate do wąskomaczugowatych, 30-50(-6) x 12-18(-24) μm, cienkościenne. Pleurocystydy również liczne, 70-90 x 13-22 μm, wąskowrzecionowate, z 2-4 hakami na szczycie, grubościenne (do 3 μm), bezbarwne. Skórka kapelusza jest dwuwarstwowa: warstwa górna utworzona z bezbarwnych strzępek (odstających w środkowej części kapelusza, a przylegających bliżej brzegu), dolna zaś ze strzępek wewnątrz zabarwionych. Szczytowe elementy strzępek 75-135 x 7-15 μm. Sprzążki są obecne przy wielu septach w strzępkach skórki kapelusza i trzonu.
Środowisko: występuje pojedynczo lub po kilka na drewnie drzew iglastych lub wśród igieł jodły w lasach liściastych.
Uwagi: gatunek ten makroskopowo przypomina P. cervinus, który jednak wyrasta na drewnie drzew liściastych oraz nie posiada sprzążek przy septach ze strzępek skórki.
Literatura:
A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby. Tom XXVII. Łuskowcowate (Pluteaceae). Wyd. Inst. Botaniki PAN. Kraków 1999
H. Knudsen, J. Vesterholt , Funga Nordica Nordsvamp. Copenhagen 2008
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
Opracowanie: Waldemar Czerniawski