Pluteus romellii
drobnołuszczak żółtonogi
Występowanie: VI-XI
Niejadalny
Pluteus romellii (Britzelm.) Sacc., Syll. fung. (Abellini) 11: 44 (1895)
Kapelusz: średnicy 1,5-4,5(-5) cm, półkulisty, stopniowo rozpościerający się aż do nieco wypukłego, staje się w końcu płaski, a nawet nieco wklęsły; barwy ciepłej, brązowej, o różnej intensywności, z nieznacznym odcieniem cytrynowym, płowy albo jaśniejszy lub w kolorze umbry. Powierzchnia słabo błyszcząca, matowa, w centralnej części szorstka lub żyłkowana. Brzeg cienki, niekiedy krótko falisty lub słabo promieniście prążkowany.
Hymenofor: blaszki wolne, dość gęste, do 0,8 cm szerokości, nieznacznie wybrzuszone, początkowo żółte, z wiekiem różowe i różowołososiowe, o brzegu tej samej barwy.
Trzon: 2-4(-8) x 0,2-0,5 cm, walcowaty, u podstawy nieznacznie zgrubiały, za młodu w górnej części jedwabiście prążkowany i biały, w dolnej cytrynowożółty, z wiekiem cały cytrynowy, pełny, po dojrzeniu wewnątrz pusty.
Miąższ: białokremowy, po opadach z odcieniem szarożółtym lub seledynowym, o smaku łagodnym i nieokreślonym zapachu.
Wysyp zarodników: różowołososiowy.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 5-6(-7) x 4-6 μm, szerokoelipsoidalne, rzadziej węższe, do kulistych. Cheilocystydy w większości odwrotnie gruszkowate, maczugowate, 25-60 x 10-30 μm, o krótkiej i szerokiej szyjce, bezbarwne. Pleurocystydy nieliczne, 30-60 x 18-21 μm, szerokomaczugowate lub workowate, bezbarwne. Skórka kapelusza typu palisadowo-ziarnistego zbudowana ze strzępek o szczytowych elementach kulistawych oraz nielicznych wydłużonych, 30-50 x 15-30 μm, z brązową treścią.
Środowisko: gatunek ten występuje pojedynczo, lub w niewielkich grupach w lasach różnego typu na murszejącym drewnie i na opadłych gałązkach drzew liściastych, rzadziej na ziemi.
Uwagi: gatunek ten jest dość często spotykany. Jego charakterystycznymi cechami są: brązowy kapelusz i żółty trzon oraz różowożółte zabarwienie blaszek młodych okazów.
Synonimy:
Pluteus lutescens (Fr.) Bres., Icon. Mycol. (Paris) 12: 544 (1929)
Pluteus nanus subsp. lutescens (Fr.) Konrad & Maubl., Icon. Select. Fung. 6: 55 (1930)
Pluteus nanus var. lutescens (Fr.) Bres., Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 256 (1879)
Pluteus splendidus A. Pearson, Trans. Br. mycol. Soc. 35(2): 110 (1952)
Literatura:
A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby. Tom XXVII. Łuskowcowate (Pluteaceae). Wyd. Inst. Botaniki PAN. Kraków 1999
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
Opracowanie: Waldemar Czerniawski