Paxillus involutus
krowiak podwinięty
Występowanie: VI-XI
Trujący
Paxillus involutus (Batsch) Fr., Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 317 (1838) [1836-1838]
Kapelusz: średnicy 5-15 cm, płaski, z wiekiem wklęśnięty, o brzegu podwiniętym, brudnoochrowy, brązowy, rdzawobrązowy, płowy, oliwkowobrązowy, zamszowaty, po deszczu staje się lepki.
Hymenofor: blaszki zbiegające, liczne, gęste, rozwidlające się oliwokowoochrowe, brązowiejące po dotknięciu.
Trzon: 5-8 x 1-2,5 cm, krótki, centralny lub trochę ekscentryczny, grubszy u szczytu, gładki, nieznacznie jaśniejszy od kapelusza.
Miąższ: bladożółtawy, brązowawy, bez specjalnego zapachu, smak łagodny, trochę kwaskowy.
Wysyp zarodników: ochrowy.
Budowa mikroskopowa: 8-10 x 4,5-6 µm, elipsoidalne.
Środowisko: pojawia się w lasach liściastych i iglastych, w parkach, na ziemi, rzadziej na drewnie.
Uwagi: po analizie substancji, które zawiera, gatunek uznano za trujący.
Synonimy:
Agaricus adscendibus Bolton, Hist. fung. Halifax (Huddersfield) 2: 55 (1788)
Agaricus contiguus Bull., Herb. Fr. 5: tab. 240 (1785)
Omphalia involuta (Batsch) Gray, Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 611 (1821)
Rhymovis involuta (Batsch) Rabenh., Deutschl. Krypt.-Fl. (Leipzig) 1: 453 (1844)
Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006
A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom I. Borowikowate (Boletales). PWN. Warszawa, 1960
Opracowanie: Waldemar Czerniawski