sromotnik smrodliwy

Występowanie: VI-XI
Niejadalny

Phallus impudicus L., Sp. pl. 2: 1178 (1753)

Owocnik: w młodości kulisty lub kulisto-jajowaty, białawy lub kremowy, czasem z odcieniem zołtawym, wielkości 4-6 x 3-5 cm, przytwierdzony do podłoża dość grubymi i korzeniastymi sznurami białej grzybni. Dojrzały owocnik złożony z główki oraz długiego trzonu z pochwą. Kapelusz (główka) kilkucentymetrowej długości, naparstkowaty lub stożkowaty, pokryty oliwkowym śluzem złożonym z masy zarodników. Po rozsianiu zarodników widoczne są jamkowate, puste, białawe komory. Zapach bardzo silny, przypominający padlinę i zwabiający muchy, zjadające i rozsiewające zarodniki.

Trzon: gąbczasty, z licznymi drobnymi komorami, bardzo kruchy, białawy, wysokości 10-30 cm.

Wysyp zarodników: bladożółtawy.

Budowa mikroskopowa: zarodniki 3,5-5 x 1,5-2 µm, podłużnie eliptyczne, gładkie.

Środowisko: pojawia się w lasach liściastych i iglastych, na ziemi, na glebach żyznych i wilgotnych, w parkach.

Uwagi: gatunek pospolity. Owocniki będące w formie jaja mogą być spożywane.

Synonimy:
Hymenophallus togatus Kalchbr., Ungar. Akad. Wiss. 13(8): 6 (1884)
Kirchbaumia imperialis Schulzer, Verh. zool.-bot. Ges. Wien 16: 798 (1866)
Morellus impudicus (L.) Eaton, Man. Bot., Edn 2: 324 (1818)
Phallus foetidus Sowerby, Col. fig. Engl. Fung. Mushr. (London) 3: pl. 329 (1801)
Phallus volvatus Batsch, Elench. fung., cont. prim. (Halle): 133 (1783)

Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006
B. Gumińska, W. Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa, 1985
W. Rudnicka-Jezierska, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodermatales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiatkowe (Podaxales). Instytyt Botaniki PAN. Kraków, 1991.

Link do dyskusji na forum

Opracowanie: Waldemar Czerniawski