Cystodermella cinnabarina
ziarnóweczka cynobrowa
Występowanie: IX-XI
Niejadalny
Cystodermella cinnabarina (Alb. & Schwein.) Harmaja, Karstenia 42(2): 45 (2002)
Kapelusz: średnicy 3-8 cm, początkowo półkulisty, z wiekiem rozpostarty, z długo podwiniętym brzegiem, ziarnisty, cynobrowoczerwony, rdzawoczerwony, na starość blaknący. Na brzegu widoczne są resztki osłony.
Hymenofor: blaszki za młodu czysto białe, z wiekiem ochrowe, bardzo gęste, przy trzonie wykrojone ząbkiem.
Trzon: 4-8 x 1 cm, walcowaty, w dolnej części zgrubiały. Barwy kapelusza lub jaśniejszy, z kosmkowatą strefą pierścieniową, poniżej której jest ziarnisty i kosmkowaty. Pierścień zanikający.
Miąższ: biały do żółtawego, nie zmienia barwy po uszkodzeniu, smak słaby, zapach niewyraźny, grzybowy.
Wysyp zarodników: biały.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 4-5 x 2,5-3 μm, nieamyloidalne. Cystydy strzałkowate, grubościenne.
Środowisko: wyrasta w lasach liściastych i iglastych, w trawie, w mchach, przy obrzeżach dróg.
Uwagi: gatunek niezbyt częsty. Podobna jest ziarnówka gruzełkowata (Cystodermella granulosa), która jest mniejsza i nie posiada cystyd.
Synonimy:
Agaricus cinnabarinus (Alb. & Schwein.) Fr., Monogr. Hymenomyc. Suec. (Upsaliae) 1: 29 (1857)
Agaricus terryi Berk. & Broome [as 'Terreii’], Ann. Mag. nat. Hist., Ser. 4 6: 462 (1870)
Armillaria cinnabarina (Alb. & Schwein.) Kauffman, Pap. Mich. Acad. Sci. 2: 60 (1923) [1922]
Cystoderma cinnabarinum (Alb. & Schwein.) Fayod, Annls Sci. Nat., Bot., sér. 7 9: 351 (1889)
Cystoderma terryi (Berk. & Broome) Harmaja [as 'terreii’], Karstenia 18(1): 30 (1978)
Lepiota cinnabarina (Alb. & Schwein.) P. Karst., Die Blätterpilze: 327 (1914)
Lepiota terryi (Berk. & Broome) P. Karst. [as 'terreii’], Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 14 (1879)
Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
P. Škubla, Wielki atlas grzybów, Elipsa 2008
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006
Opracowanie: Waldemar Czerniawski