Morchella esculenta
smardz jadalny
Status na Czerwonej liście – R, częściowo chroniony
Występowanie: IV-V
Jadalny
Morchella esculenta (L.) Pers., Syn. meth. fung. (Göttingen) 2: 618 (1801)
Kapelusz: wielkości 3-8 x 3-6 cm, kulisty lub owalny, z nieregularnymi krawędziami jamek, wewnątrz pusty; szaroochrowy, ciemnoochrowy.
Trzon: biały, kremowy, ochrowy, wielkości 3-9 x 2-3 cm, gruby, w środku pusty, pokryty drobnymi ziarenkami, u podstawy zgrubiały.
Miąższ: białawy, kremowy, kruchy, cienki, łamliwy.
Wysyp zarodników: białawy.
Budowa mikroskopowa: zarodniki bezbarwne, elipsoidalne, gładkie 17-24 x 11-15 μm.
Środowisko: w lasach liściastych i mieszanych, na łąkach, na brzegach rzek, na przydrożach, rośnie pojedynczo lub gromadnie.
Uwagi: gatunek zmienny pod względem kształtu i barwy owocników.
Synonimy:
Phallus esculentus L., Sp. pl. 2: 1178 (1753)
Helvella esculenta (L.) Sowerby, Col. fig. Engl. Fung. Musher, 1: pl. 51 (1797)
Morchella esculenta (L.) Pers., Syn. meth. Fung. (Göttingen) 2: 618 (1801) subsp. esculenta
Morchella esculenta (L.) Pers., Syn. meth. Fung. (Göttingen) 2: 618 (1801) var. esculenta
Morchella esculenta (L.) Pers., Syn. meth. Fung. (Göttingen) 2: 618 (1801) f. esculenta
Morellus esculentus (L.) Eaton, Man. Bot., Edn 2: 324 (1818)
Morilla esculenta (L.) Quél., Enchir. Fung. (Paris): 271 (1886)
Phalloboletus esculentus (L.) Kuntze, (1891)
Morchella rotunda var. esculenta (L.) Jacquet., in Jacquetant & Bon, Docums Mycol. 14(no.56): 1 (1985)
Literatura:
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006
C. Narkiewicz, Grzyby chronione Dolnego Śląska, Wydawnictwo Muzeum Przyrodniczego w Jeleniej Górze, 2005
P. Skubla, Kieszonkowy atlas grzybów, Vydavatiel’stvo Priroda s.r.o., Bratislava, 2003.
W. Wojewoda, M. Ławrynowicz, Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych zagrożonych w Polsce, w: Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Szeląg, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków, 2006.
Opracowanie: Anna Kazanowska