Panaeolus papilionaceus
kołpaczek mierzwiowy
Status na Czerwonej liście – R
Występowanie: V-X
Niejadalny
Panaeolus papilionaceus (Bull.) Quél., Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 152 [122 repr.] (1872)
Kapelusz: średnicy 1-5 cm, popielatoszary do szarobrązowego, nieznacznie higrofaniczny, dzwonkowaty. Szczyt zaokrąglony lub zaostrzony. Skórka sucha, gładka lub nieznacznie siatkowato pomarszczona. Na brzegu widoczne resztki osłony.
Hymenofor: blaszki grafitowooliwkowe do czarnych, z jaśniejszym ostrzem.
Trzon: czerwonobrązowy do czarnobrązowego, białawo oszroniony, długi i prosty, 3-12 x 0,2-0,4 cm.
Wysyp zarodników: czarny.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 15-18 x 10-12 x 8-9,5 μm, wyraźnie spłaszczone, widziane z boku wyraźnie sześciokątne, gładkie. Cheilocystydy 30-60 μm, wąskie. Pleurocystyd brak.
Środowisko: na nawozach, nawożonych łąkach, przy drogach, pojedynczo lub gromadnie.
Uwagi: gatunek dość częsty.
Synonimy:
Agaricus campanulatus Fr., Syst. mycol. (Lundae) 1: 295 (1821)
Agaricus equinus Pers., in Hoffmann, Naturgetr. Abbild. Beschr. Schwämme (Prague) 3 (1793)
Agaricus papilionaceus Bull., Herb. Fr. 1: tab. 58, 561 (1781) [1780-81]
Agaricus retirugus Fr., Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 235 (1838) [1836-1838]
Agaricus sphinctrinus Fr., Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 235 (1838) [1836-1838]
Campanularius campanulatus (L.) Earle ex Murrill, Mycologia 10(1): 31 (1918)
Chalymmota campanulata (L.) P. Karst., Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 519 (1879)
Chalymmota papilionacea (Bull.) P. Karst., Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 519 (1879)
Chalymmota sphinctrina (Fr.) P. Karst., Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 518 (1879)
Copelandia papilionacea (Bull.) Bres., Hedwigia 53: 51 (1912)
Coprinarius campanulatus (L.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 118 (1886)
Coprinarius papilionaceus (Bull.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 119 (1886)
Coprinus papilionaceus (Bull.) Gray, Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 633 (1821)
Galerula campanulata (Fr.) S. Imai, J. Coll. agric., Hokkaido Imp. Univ. 43: 252 (1938)
Panaeolus campanulatus (L.) Quél., Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 151 (1872)
Panaeolus papilionaceus var. parvisporus Ew. Gerhardt, Biblthca Bot. 147: 58 (1996)
Panaeolus retirugus (Fr.) Gillet, Hyménomycètes (Alençon): 621 (1878)
Panaeolus sphinctrinus (Fr.) Quél., Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 151 (1872)
Psilocybe campanulata (L.) Kuntze, Revis. gen. pl. (Leipzig) 3(2): 478 (1898)
Literatura:
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006.
H. Knudsen, J. Vesterholt, Funga Nordica Nordsvamp, Copenhagen, 2008.
Opracowanie: Waldemar Czerniawski