Macrolepiota excoriata
czubajka wyłuszczona
Występowanie: VII-X
Jadalny
Macrolepiota excoriata (Schaeff.) Wasser, Ukr. bot. Zh. 35(5): 516 (1978)
Kapelusz: średnicy 5-12 cm, białawy, kremowy do szarobrązowego, początkowo cały pokryty skórką i gładki. Z wiekiem skórka od brzegu odrywa się.
Hymenofor: blaszki gęste, białe, z wiekiem kremowe.
Trzon: 9-12 x 0,6-1,2 cm, cylindryczny, od białego do kremowego, bez zygzakowatego wzorku, nagi, z bulwiastą podstawą. Pierścień cienki, wąski, zwisający, nietrwały.
Miąższ: niezmienny, biały, smak neutralny, zapach przyjemny.
Wysyp zarodników: biały do kremowego.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 11-17 x 8-11 μm, elipsoidalne.
Środowisko: pojawia się pod krzewiastymi zaroślami, na łąkach i polach.
Uwagi: gatunek niezbyt częsty, preferuje gleby piaszczyste.
Synonim:
Agaricus excoriatus Schaeff., Fung. bavar. palat. nasc. (Ratisbonae) 4: 10 (1774)
Agaricus vulneratus Batsch, Elench. fung. (Halle): 53 (1783)
Lepiota excoriata (Schaeff.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 135 (1871)
Lepiota excoriata var. typica Maire, Mém. Soc. Sci. Nat. Maroc. 45: 101 (1937)
Lepiota heimii Locq., in Kühner & Romagnesi, Fl. Analyt. Champ. Supér. (Paris): 400 (1981)
Lepiota heimii (Locq. ex Bon) Contu, Bolm Soc. broteriana, 2<sup>a</sup> série 63: 384 (1990)
Lepiota lucandii Quél. [as ’lucandi’], Compt. Rend. Assoc. Franç. Avancem. Sci. 26(2): 616 (1898) [1897]
Lepiotophyllum excoriatum (Schaeff.) Locq., Bull. mens. Soc. linn. Soc. Bot. Lyon 11: 40 (1942)
Leucoagaricus excoriatus (Schaeff.) Singer, Sydowia 2(1-6): 35 (1948)
Leucocoprinus heimii Locq., Revue Mycol., Paris 17: 63 (1952)
Macrolepiota excoriata (Schaeff.) M.M. Moser, in Gams, Kl. Krypt.-Fl., Edn 2 (Stuttgart) 2b: 130 (1955)
Macrolepiota heimii Locq. ex Bon, Docums Mycol. 11(no. 43): 73 (1981)
Literatura:
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006.
H. Knudsen, J. Vesterholt, Funga Nordica Nordsvamp, Copenhagen, 2008.
Opracowanie: Waldemar Czerniawski