korzeniowiec wieloletni

Występowanie: I-XII
Niejadalny

Heterobasidion annosum (Fr.) Bref., Unters. Gesammtgeb. Mykol. (Liepzig) 8: 154 (1888)

Owocniki: wieloletnie, twarde, nieregularne, powyginane, często rozpostarte, przyrośnięte do podłoża górną powierzchnią i pozrastane ze sobą, czasami rozpostarto-odgięte lub konsolowate i bokiem przyrośnięte do drewna. Powierzchnia kapelusza nierówna, nieznacznie pręgowana, pomarszczona; za młodu omszona i zabarwiona jasno. Z wiekiem jasnobrunatna o brzegu jaśniejszym, powyginanym, nierównym i ostrym.

Hymenofor: złożony z kilku warstw rurek o dł. 2-8 mm w jednej warstwie, zabarwionych identycznie jak miąższ kapelusza. Pory nierównej wielkości, od obłych do kanciastych, kolistych do podłużnych i powyginanych, 2-4 na 1 mm. Powierzchnia hymenoforu biała, po wyschnięciu białoorzechowa.

Miąższ: 3-10 cm, jednorodny, białawy, po wyschnięciu białoorzechowy, zdrewniały. Zapach słaby grzybowy, smak nie wyróżnia się.

Wysyp zarodników: biały.

Budowa mikroskopowa: zarodniki 5-6 x 3,5-4 µm, szerokoelipsoidalne, z jednej strony nieco spłaszczone. Strzępki bezbarwne, bez sprzążek.

Środowisko: pojawia się na korzeniach drzew iglastych.

Uwagi: gatunek ten jest niebezpiecznym pasożytem, który rozwija się na korzeniach. Po zabiciu drzew żyje w nich jako saprofit i owocuje. Gatunek bardzo szkodliwy.

Synonimy:
Boletus annosus (Fr.) Spreng., Syst. veg., Edn 16 4(1): 278 (1827)
Boletus cryptarum Bull., Herb. Fr. 10: tab. 478 (1790)
Boletus epiphegus Schumach., Enum. pl. (Kjbenhavn) 2: 389 (1803)
Cunninghamella meineckella A.J. Olson, Phytopathology 31: 1076 (1941)
Fomes annosus (Fr.) Cooke, Grevillea 14(no. 69): 20 (1885)
Fomes cryptarum (Bull.) Sacc., Syll. fung. (Abellini) 6: 205 (1888)
Fomitopsis annosa (Fr.) P. Karst., Revue mycol., Toulouse 3(no. 9): 18 (1881)
Friesia annosa (Fr.) Lázaro Ibiza, Revta R. Acad. Cienc. exact. fis. nat. Madr. 14: 588 (1916)
Heterobasidion cryptarum (Bull.) Rauschert, Feddes Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 101(11-12): 640 (1990)
Oedocephalum meineckellus (A.J. Olson) Donk, Proc. K. Ned. Akad. Wet., Ser. C, Biol. Med. Sci. 74(1): 7 (1971)
Physisporus makraulos (Rostk.) P. Karst., Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 37: 57 (1882)
Placodes annosus (Fr.) Quél., Fl. mycol. France (Paris): 396 (1888)
Polyporus annosus Fr., Syst. mycol. (Lundae) 1: 373 (1821)
Polyporus batschii b scutatus (Hoffm.) Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 2: 85 (1825)
Polyporus cryptarum (Bull.) Fr., Syst. mycol. (Lundae) 1: 376 (1821)
Polyporus fuscus (Lázaro Ibiza) Sacc. & Trotter, Syll. fung. (Abellini) 23: 356 (1925)
Polyporus makraulos Rostk., in Sturm, Deutschl. Fl., 3 Abt. (Pilze Deutschl.) 4: 113 (1838)
Polyporus marginatoides E.H.L. Krause, Arch. Freunde NatGesch. Mecklenb. 3: 54 (1928)
Polyporus scoticus Klotzsch, British Fungi 3: 142 (1836)
Polyporus scutatus (Hoffm.) Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 2: 85 (1825)
Polyporus subpileatus Weinm., Syll. Pl. Nov. Ratisb. 2: 102 (1828)
Polystictoides fuscus Lázaro Ibiza, Revta R. Acad. Cienc. exact. fis. nat. Madr. 14: 833 (1916)
Polystictus cryptarum (Bull.) W.G. Sm., Syn. Brit. Basidiomyc.: 353 (1908)
Poria cryptarum (Bull.) Gray, Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 639 (1821)
Poria makraulos (Rostk.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 179 (1886)
Poria scutata Hoffm., Veg. Herc. subterr. 12: 13 (1794)
Pycnoporus annosus (Fr.) P. Karst., Finl. Basidsvamp.(no. 11): 12 (1898)
Scindalma annosum (Fr.) Kuntze, Revis. gen. pl. (Leipzig) 3(2): 518 (1898)
Scindalma cryptarum (Bull.) Kuntze, Revis. gen. pl. (Leipzig) 3(2): 518 (1898)
Spiniger meineckellus (A.J. Olson) Stalpers, Proc. K. Ned. Akad. Wet., Ser. C, Biol. Med. Sci. 77(4): 402 (1974)
Spongioides cryptarum (Bull.) Lázaro Ibiza, Revta R. Acad. Cienc. exact. fis. nat. Madr. 14: 574 (1916)
Trametes annosa (Fr.) G.H. Otth, Mitt. naturf. Ges. Bern 531-552: 73 (1864) [1863]
Trametes radiciperda R. Hartig, Wichtige Krankheiten der Waldbäume. Beiträge zur Mykologie und Phytopatologie für Botaniker und Forstmänner (Berlin): 62 (1874)
Ungulina annosa (Fr.) Pat., Essai Tax. Hyménomyc. (Lons-le-Saunier): 103 (1900)

Literatura:
S. Domański, H. Orłoś, A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom III. Żagwiowate II (Polyporaceae pileatae), Szczeciniakowate II (Mucronoporaceae pileatae). Lakownicowate (Ganodermataceae). Bondarcewowate (Bondarzewiaceae). Boletkowate (Boletopsidaceae). Ozorkowate (Fistulinaceae), PWN, 1967.

Link do dyskusji na forum

Opracowanie: Waldemar Czerniawski