Lycoperdon umbrinum
purchawka brunatna
Lycoperdon umbrinum Pers., Syn. meth. fung. (Göttingen) 1: 147 (1801)
Owocnik: kulistawy lub odwrotnie gruszkowaty, rzadziej kulisty o krótkiej, zwężonej części dolnej; białawy, wcześnie brązowy, ze sznurem białej grzybni u podstawy. Egzoperydium ma gęste, do 1 mm długości, sztywne i trwałe kolce, które wyginają się do siebie. Z wiekiem kolce pozostają pojedyncze lub tworzą gwiazdkowate skupienia. Endoperydium widoczne między kolcami, początkowo białe, z wiekiem jasnobrązowe, brązowożółte, błyszczące, papierowate, otwiera się na szczycie małym ujściem. Podglebie z dużymi komorami, początkowo białe, z wiekiem szarobrązowe.
Gleba: oliwkowobrązowa do brązowej.
Wysyp zarodników: brązowy.
Budowa mikroskopowa: zarodniki kuliste 3,5-4,5 µm średnicy, delikatnie brodawkowane, bez ułamanych sterygm. Włośnia żółtobrązowa, słabo rozgałęziona, cienkościenna, do 6 µm grubości, o dużych jamkach, rzadko septowana.
Środowisko: występuje na glebach lekkich, w lasach iglastych i liściastych.
Uwagi: gatunek ten może być mylony z ciemnymi owocnikami Lycoperdon molle.
Synonimy:
Lycoperdon hirtum (Pers.) Mart., Fl. crypt. erlang. (Nürnberg): 386 (1817)
Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland.
W. Rudnicka-Jezierska, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodermatales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiatkowe (Podaxales). Instytut Botaniki PAN. Kraków, 1991.
Opracowanie: Waldemar Czerniawski