mleczaj rydz

Występowanie: VIII-XI
Jadalny

Lactarius deliciosus (L.) Gray, Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 624 (1821)

Kapelusz: średnicy 4-10 cm; z płytkim wgłębieniem w środku, brzeg długo pozostaje podwinięty; cielistoczerwonawy do pomarańczowoczerwonawego, pomarańczowożółtawy z widocznym koncentrycznym strefowaniem lub koliście ułożonymi jamkowatymi plamkami. Podczas wilgotnej pogody skórka kapelusza jest śluzowata.

Hymenofor: blaszki zabarwione podobnie jak kapelusz, pomarańczowożółtawe, gęsto ustawione, różnej długości, wąskie i nieco zbiegające po trzonie; po uszkodzeniu mogą się zielonawo przebarwić.

Trzon: wysokości 3-7 cm, grubości 1-2,5 cm; walcowaty, u podstawy wyraźnie cieńszy, barwy kapelusza, przeważnie z ciemniejszymi, jamkowatymi plamkami.

Miąższ: biały, pod skórką pomarańczowy; mleczko żywo marchwiowoczerwone, długo zachowuje ten kolor; smak łagodny z gorzkawym posmakiem; zapach przyjemny

Wysyp zarodników: biały do ochrowego, amyloidalny.

Budowa mikroskopowa: zarodniki 7-9 x 6-7 µm, okrągławo-eliptyczne, brodawkowato-siatkowate.

Środowisko: pod sosnami, na glebach piaszczystych i wapiennych.

Uwagi: bardzo smaczny grzyb jadalny. Nadaje się do smażenia, marynowania, kiszenia i mrożenia. Przed zamrożeniem wymaga zblanszowania. Zachodzi możliwość pomyłki z mleczajem świerkowym lub mleczajem jodłowym.

Synonimy:

Agaricus deliciosus L., Sp. pl.2: 1172 (1753)
Agaricus deliciosus var. lamelliporus Barla, Champ. Prov. Nice (Nice): 35 (1859)
Galorrheus deliciosus (L.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 126 (1871)
Lactarius deliciosus f. laeticolor S. Imai, Bot. Mag., Tokyo 49: 607 (1935)
Lactarius deliciosus f. rubescens J.Aug. Schmitt, Z. Pilzk.39: 238 (1974) [1973]
Lactarius deliciosus f. virescens S. Imai, Bot. Mag., Tokyo 49: 607 (1935)
Lactarius deliciosus var. abietinus Smotl., Atlas hub jedlých a nejedlýck [Atlas of edible and inedible fungi]: 219 (1947)
Lactarius deliciosus var. aeruginosus E. Bommer & M. Rousseau, Bull. Soc. R. Bot. Belg.18: 94 (1879)
Lactarius deliciosus var. areolatus A.H. Sm., Brittonia12: 135 (1960)
Lactarius deliciosus var. atrovirens J. Blum, Les Lactaires. Etudes Mycologiques (Paris): 217 (1976)
Lactarius deliciosus var. indigoides Kavina, Schweiz. Z. Pilzk.48(9): 139 (1970)
Lactarius deliciosus var. japonicus Kawam., Icones of Japanese fungi3: 342 (1954)
Lactarius deliciosus var. ladaniferae Tejedor & Basso, Butlletí, Societat Micològica Valenciana 9: 90 (2004)
Lactarius deliciosus var. lamelliporus (Barla) Sacc., Syll. fung. (Abellini) 5: 438 (1887)
Lactarius deliciosus var. lateritius J. Blum, Les Lactaires. Etudes Mycologiques (Paris): 216 (1976)
Lactarius deliciosus var. olivaceosordidus Hesler & A.H. Sm., North American Species of Lactarius (Ann Arbor): 95 (1979)
Lactarius deliciosus var. piceae Vassilkov [as ’picei’], Compl. Fl. Champ. Supér. Maroc: 60 (1948)
Lactarius deliciosus var. piceus Smotl., Atlas hub jedlých a nejedlýck [Atlas of edible and inedible fungi]: 218 (1947)
Lactarius deliciosus var. pini Vassilkov, Compl. Fl. Champ. Supér. Maroc: 60 (1948)
Lactarius deliciosus var. pinicola Smotl., Atlas hub jedlých a nejedlýck [Atlas of edible and inedible fungi]: 219 (1947)
Lactarius deliciosus var. tenuis Naveau, Natuurw. Tijdschr.5: 70 (1923)
Lactarius deliciosus var. violascens Ces. & De Not., Comm. Soc. crittog. Ital.1(fasc. 4): 174 (1863)
Lactarius japonicus Kawam. ex Lj.N. Vassiljeva, Agarikowie sjljapotsjnie gribi (por. Agaricales) primorskogo kraja [Die Blätterpilze und Röhrlinge (Agaricales) von Primorsky Region] (Leningrad): 302 (1973)
Lactarius laeticolor ( S. Imai) Imazeki ex Hongo, Acta phytotax. geobot., Kyoto 18: 139 (1960)
Lactifluus deliciosus (L.) Kuntze, Revis. gen. pl. (Leipzig) 2: 856 (1891)

Literatura:
H. Knudsen, J. Vesterholt, Funga Nordica Nordsvamp, Copenhagen, 2008
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2000
A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby. Tom XXV. Mleczaj (Lactarius), Kraków 1998

Link do dyskusji na forum

Opracowanie: Waldemar Czerniawski, Barbara Piech