Mycena crocata
grzybówka szafranowa
Status na Czerwonej Liście – R
Wystepowanie: VI-X
Niejadalny
Mycena crocata (Schrad.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 108 (1871)
Kapelusz: średnicy 1-2 cm, dzwonkowaty, u starych owocników spłaszczony z garbkiem na szczycie; barwa oliwkowoszara z pomarańczowymi plamami. Brzeg równy, u młodych okazów lekko podgięty. Powierzchnia gładka, prążkowana do połowy wysokości kapelusza.
Hymenofor: blaszki przyrośnięte lub zatokowato wycięte, dość rzadkie, szerokie, białokremowe z pomarańczowymi lub czerwonymi plamami.
Trzon: 5-12×0,1-0,3 cm, wydłużony, rurkowaty, prosty lub wygięty, dość kruchy, gładki, w części szczytowej złocistożółty, ku podstawie czerwieniejący. Podstawa nieco rozszerzona, pokryta gęstymi białymi włoskami, przechodzi w krótki nibykorzeń wrastający w podłoże.
Miąższ: cienki, kruchy, wydzielający pomarańczowoczerwony lub pomarańczowy sok (szczególnie z uszkodzonego trzonu), bez woni i smaku.
Wysyp zarodników: bezbarwny.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 7-10 μm, elipsoidalne, z dziobkiem i ziarnistym wnętrzem, amyloidalne. Podstawki 4-zarodnikowe. Cystydy 25-30×10 μm, maczugowate, z wyrostkami na szczycie. Sprzążki są obecne.
Środowisko: wyrasta zwykle pojedynczo na próchniejących w ściółce gałązkach i rozkładającym się drewnie, najczęściej bukowym.
Uwagi: bardzo charakterystyczny dzięki wydzielanemu po uszkodzeniu pomarańczowoczerwonemu sokowi. M. crocata jest jedynym gatunkiem w sekcji Crocatae Maas Geest.
Synonimy:
Agaricus crocatus Schrad., Spicil. fl. germ. 1: 126 (1794)
Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
M. Lisiewska, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom XVII. Grzybówka (Mycena). PWN 1987
W. Wojewoda, M. Ławrynowicz, Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce. Red list of macrofungi in Poland, 2006.
Opracowanie: Waldemar Czerniawski