Panaeolus acuminatus
kołpaczek ostrowierzchołkowy
Występowanie: V-X
Jadalny
Panaeolus acuminatus Quél., Hyménomycètes, Fasc. Suppl. (Alençon): 621 (1874)
Kapelusz: średnicy 1-3 cm, ciemnoczerwonobrązowy do czarnobrązowego, także szarobrązowawy, higrofaniczny, silnie blaknący, ostrostożkowaty, paraboliczny do dzwonkowatego. Skórka sucha, naga, bez śladów osłony.
Hymenofor: blaszki szare do czarnych, z białawym ostrzem.
Trzon: czerwonobrązowy do czarnobrązowego, biało oszroniony, często długi i prosty, 3-12 x 0,15-0,3 cm.
Wysyp zarodników: czarny.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 13-15 x 9-12 x 6,5-9 μm, silnie spłaszczone, gładkie. Cheilocystydy 30-45 μm, pleurocystyd brak.
Środowisko: na nawożonych glebach, w lasach, na łąkach, pastwiskach, przydrożach, przeważnie pojedynczo.
Uwagi: gatunek nierzadki. Zachodzi możliwość pomyłki z innymi gatunkami z rodzaju Panaeolus.
Synonimy:
Agaricus acuminatus Schaeff., Fung. bavar. palat. nasc. (Ratisbonae) 4: 44 (1774)
Agaricus caliginosus Jungh., Linnaea 5: 405 (1830)
Agaricus carbonarius Batsch, Elench. fung., cont. prim. (Halle): 69, tab. 2:6 (1783)
Agaricus carbonarius var. rhagadiosus Fr., Observ. mycol. (Havniae) 2: 34 (1818)
Chalymmota caliginosa (Jungh.) P. Karst., Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 519 (1879)
Coprinarius acuminatus (Quél.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 119 (1886)
Coprinarius caliginosus (Jungh.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 119 (1886)
Panaeolus acuminatus f. gracilis V.E. Tyler & A.H. Sm., Biochemie und Physiologie der Alkaloide 21: 47 (1963)
Panaeolus acuminatus var. cephalocystis E. Ludw., Pilzkompendium (Eching) 1([2]): 492 (2001)
Panaeolus acuminatus var. quercicola Contu & Hauskn., Öst. Z. Pilzk. 12: 85 (2003)
Panaeolus caliginosus (Jungh.) Gillet, Hyménomycètes (Alençon): 623 (1878)
Stropharia acuminata (Scop.) Murrill, Mycologia 14(3): 128 (1922)
Literatura:
E. Gerhardt, Grzyby – Wielki ilustrowany przewodnik, KDC, 2006.
H. Knudsen, J. Vesterholt, Funga Nordica Nordsvamp, Copenhagen, 2008.
Opracowanie: Waldemar Czerniawski