Systematyka » Picture tag: osiekla-nierowna

Guepinia helvelloides

płomykowiec galaretowaty

Status na Czerwonej liście – R, częściowo chroniony
Występowanie: VIII-X
Jadalny

Guepinia helvelloides (DC.) Fr., Elench. fung. (Greifswald) 2: 30 (1828)

Owocnik: początkowo łopatkowaty lub językowaty, później nieregularnie lejkowaty, z wygiętym brzegiem, falistym i nieregularnie karbowanym, 3- 15 x 3-10 cm wielkości i 2-3,5 mm grubości. Kolor przeważnie czerwonopomarańczowy, mięsny, różowopomarańczowy, karminowopomarańczowy, ceglastoczerwony. W okresie późnej jesieni barwa owocników jest mniej wyraźna. Przy wysychaniu brązowieją.

Trzon: jaśniejszy, z odcieniem ochrowożółtym, u podstawy prawie biały, do 5 cm długości, boczny, pusty w środku, nieregularnie cylindryczny, często spłaszczony lub rozszerzony, u podstawy zwężony, z wyraźnymi śladami białej grzybni.

Miąższ: kremowopłowy, bledszy niże zewnętrzna strona owocnika. Konsystencja jędrna, galaretowata, w górnej części elastyczna, w trzonie twarda. Zapach słaby, grzybowy. Smak wodnisty lub prawie go brak.

Wysyp zarodników: biały.

Budowa mikroskopowa: zarodniki podstawkowe gładkie, cylindryczne do wąskoeliptycznych, bocznie spłaszczone, zwężone u podstawy, z wyraźnym dziobkiem, często z jedna kroplą tłuszczu, 9-12(16) × 4-6,5 µm. Zarodniki wtórne eliptyczne lub jajowate, 6-7 x 3,54,5 µm.

Środowisko: pojawia się na ziemi przy pniach i pniakach lub bezpośrednio na drewnie drzew iglastych, rzadziej na drzewach liściastych, częściej na podłożu wapiennym, w miejscach cienistych i wilgotnych (np. nad strumieniami).

Uwagi: gatunek rzadki. Pojawia się zwykle w kępkach zawierających po kilkanaście owocników.

Synonimy:
Guepinia rufa (Jacq.) Beck, Lich. Pl. Nov. Zemlya: 302 (1884)
Gyrocephalus helvelloides (DC.) Keissl., Beih. bot. Zbl., Abt. 2 31: 461 (1914)
Gyrocephalus rufus (Jacq.) Bref., Unters. Gesammtgeb. Mykol. (Liepzig) 7: 131 (1888)
Phlogiotis helvelloides (DC.) G.W. Martin, Am. J. Bot. 23: 628 (1936)
Phlogiotis rufa (Jacq.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 202 (1886)
Tremella helvelloides DC., in Lamarck & de Candolle, Fl. franç., Edn 3 (Paris) 2: 93 (1805)
Tremella rufa Jacq., Miscell. austriac. 1: 143 (1778)
Tremiscus helvelloides (DC.) Donk, Taxon 7: 164 (1958)

Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
W. Wojewoda, Flora Polska. Grzyby. Tom VIII. Trzęsakowe (Tremellales), Uszakowe (Auriculariales), Czerwcogrzybowe (Septobasidiales). PWN, Warszawa, 1977.

Link do dyskusji na forum

Opracowanie: Waldemar Czerniawski

Systematyka » Picture tag: osiekla-nierowna

Auricularia auricula-judae

uszak bzowy

Występowanie: I-XII
Jadalny

Auricularia auricula-judae (Bull.) Quél., Enchir. fung. (Paris): 207 (1886)

Owocnik: wielkości 12-15 x 8-10 cm, grubości 0,8-1,5 mm, siedzące, czasem z bardzo słabo zaznaczonym trzonkiem, nie rozpostarty, nieregularnie miseczkowaty, kubkowaty lub przypominający małżowinę uszną człowieka, gładki, z czasem pofałdowany. Wyrasta w skupieniach. W stanie świeżym czerwonobrunatny, w stanie suchym ciemniejszy, czerniejący. Zewnętrzna strona szarobrązowa z odcieniem oliwkowym, żółtobrazowawa do czerwonobrązowawej, pokryta bardzo drobnymi, gęstymi włosami. Konsystencja owocników galaretowata, ale owocniki nie rozpływają się jak np. u Exidia czy też Tremella.

Wysyp zarodników: biały.

Budowa mikroskopowa: zarodniki podstawkowe 13-23 x 4-8 µm, cylindryczne, lekko wygięte z ziarnistością lub kropelkami, gładkie, z tępym dziobkiem, kiełkujące porami rostkowymi lub wytwarzające drobniutkie konidia. Strzępki ze sprzążkami.

Środowisko: pojawia się na drewnie żywych i martwych drzew i krzewów liściastych (bardzo rzadko na iglastych), głównie na czarnym bzie (Sambucus nigra).

Uwagi: gatunek pospolity w całym kraju. Spotkać można odmianę białawą tego gatunku Auricularia auricula-judae var. lactea.

Synonimy:
Auricula tremellosa (Fr.) Kuntze, Revis. gen. pl. (Leipzig) 3(2): 446 (1898)
Auricularia albicans Berk., J. Linn. Soc., Bot. 13: 170 (1872) [1873]
Auricularia auricula (L.) Underw., Mem. Torrey bot. Club 12: 15 (1902)
Auricularia auricularis (Gray) G.W. Martin, Am. Midl. Nat. 30: 81 (1943)
Auricularia lactea (Quél.) Bigeard & H. Guill., Fl. Champ. Supér. France (Chalon-sur-Saône) 2 (1913)
Auricularia mollissima Kobayasi
Auricularia sambuci Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 1: 97 (1822)
Auricularia tremellosa (Fr.) Pat., (1887)
Exidia auricula-judae (Bull.) Fr., Syst. mycol. (Lundae) 2(1): 221 (1822)
Exidia pithya (Alb. & Schwein.) Fr., Syst. mycol. (Lundae) 2(1): 226 (1822)
Exidia plana var. pithya (Alb. & Schwein.) Krieglst. [as ’pitya’], Beitr. Kenntn. Pilze Mitteleur. 12: 36 (1999)
Gyraria auricularis Gray, Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 594 (1821)
Hirneola auricularis (Gray) Donk, Bull. bot. Gdns Buitenz. 18: 89 (1949)
Laschia tremellosa Fr., Summa veg. Scand., Section Post. (Stockholm): 325 (1849)
Merulius auricula (L.) Roth, Tentam. Fl. German. 1: 535 (1788)
Peziza auricula (L.) Lightf., Fl. Scot. 2: 801 (1777)
Peziza auricula-judae (Bull.) Bolton, Hist. fung. Halifax (Huddersfield) 3: tab. 107 (1790) [1789]
Tremella auricula L., Sp. pl. 2: 1157 (1753)
Tremella caraganae (Pers.) H. Mart., Prodr. Fl. Mosq. (1812)

Literatura:
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland
W. Wojewoda, Flora Polska. Grzyby. Tom VIII. Trzęsakowe (Tremellales), Uszakowe (Auriculariales), Czerwcogrzybowe (Septobasidiales). PWN, Warszawa, 1977.

Link do dyskusji na forum

Opracowanie: Waldemar Czerniawski