Ossicaulis lignatilis
lejkownica nadrzewna
Status na Czerwonej Liście – V
Występowanie: VIII-X
Niejadalny
Ossicaulis lignatilis (Pers.) Redhead & Ginns, Trans. Mycol. Soc. Japan 26(3): 362 (1985)
Kapelusz: średnicy 3-10 cm, początkowo łukowaty, z wiekiem rozpostarty do lekko wklęsłego, na brzegu pofalowany. Powierzchnia matowa, delikatnie aksamitna, często żeberkowana, początkowo biaława, z wiekiem z odcieniem siwym do ochrowego, w okresie dużej wilgotności może być jasnobrązowawa.
Hymenofor: blaszki szeroko przyrośnięte do zbiegających, wąskie, rozwidlone, początkowo białe, później kremowe, z gładkim ostrzem.
Trzon: ekscentryczny do prawie bocznego, 2-8 x 0,5-1,5 cm, gruby, walcowaty, wygięty, zgrubiały przy podstawie, z białą, pilśniowatą grzybnią, pełny, delikatnie włóknisty, białawy do kremowego.
Miąższ: białawy, cienkomięsisty, smak słaby, mączysty, zapach owocowo-mączysty.
Wysyp zarodników: biały.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 4,5-6 x 3-4 μm, elipsoidalne, gładkie. Sprzążki obecne.
Środowisko: pojawia się na pniakach, przewróconych i żywych pniach drzew liściastych.
Uwagi: gatunek rzadki, częściej spotkać go można w górach w lasach mieszanych. Preferuje miejsca zacienione. Gatunkiem podobnym jest bokówka biała (Pleurocybella porrigens), która rośnie na drewnie drzew iglastych.
Synonimy:
Agaricus circinatus Fr., Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 132 (1838) [1836-1838]
Agaricus lignatilis Pers., Syn. meth. fung. (Göttingen) 2: 368 (1801)
Clitocybe lignatilis (Pers.) P. Karst., Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 86 (1879)
Dendrosarcus circinatus (Gillet) Kuntze, Revis. gen. pl. (Leipzig) 3(2): 463 (1898)
Dendrosarcus lignatilis (Pers.) Kuntze, Revis. gen. pl. (Leipzig) 3(2): 464 (1898)
Hypsizygus circinatus (Gillet) Singer, Lilloa 22: 180 (1951) [1949]
Nothopanus lignatilis (Pers.) Bon, Docums Mycol. 17(no. 65): 53 (1986)
Omphalia lignatilis (Pers.) Quél., Compt. Rend. Assoc. Franç. Avancem. Sci. 30(2): 494 (1902) [1901]
Pleurocybella lignatilis (Pers.) Singer, Mycologia 39(1): 82 (1947)
Pleurotus circinatus Gillet, Hyménomycètes (Alençon): 344 (1876) [1878]
Pleurotus lignatilis (Pers.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 105 (1871)
Literatura:
P. Škubla, Wielki atlas grzybów, Elipsa, 2008.
H. Knudsen, J. Vesterholt , Funga Nordica Nordsvamp. Copenhagen, 2008.
W. Wojewoda (red.), Checklist of Polish Larger Basidiomycetes – Vol. 7 (2003) – Biodiversity of Poland.
Opracowanie: Waldemar Czerniawski