Bondarzewia mesenterica
jodłownica górska
Status na Czerwonej liście – V, częściowo chroniony
Niejadalny
Bondarzewia mesenterica (Schaeff.) Kreisel, Feddes Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 95(9-10): 699 (1984)
Owocniki: jednoroczne, składające się z 5-15 pojedynczych, pozrastanych dachówkowato w duże, rozetkowate skupienia do 30-50 cm średnicy i 20-30 cm wysokości. Pojedyncze kapelusze są półkoliste lub językowate, wachlarzowate, lejkowate i łopatkowate. Powierzchnia kapelusza matowa, aksamitna, porośnięta włoskami, nieznacznie pręgowana.
Hymenofor: rurki 0,2-1 cm, zbiegające, białawe, bladocytrynowe lub słomkowozółte. Łatwo oddzielają się od miąższu. Pory duże, nierówne, kanciaste, 1-2 na 1 mm.
Trzon: krótki, boczny, wyrastający ze wspólnej podstawy, 5-6 x 5 cm, kremowy do brązowego.
Miąższ: grubszy od warstwy rurek, mięsisty i elastyczny, białawy, na przekroju nie ciemniejący, po wysuszeniu staje się kruchy, słomkowożółty. Zapach przyjemny, smak gorzkawy i piekący.
Wysyp zarodników: biały.
Budowa mikroskopowa: zarodniki 6 x 8 µm, kulistawe, brodawkowato-żeberkowane, z dziobkiem, hialinowe.
Środowisko: pojawia się korzeniach jodły jako pasożyt.
Uwagi: gatunek bardzo rzadki.
Synonimy:
Boletus mesentericus Schaeff., Fung. bavar. palat. nasc. (Ratisbonae) 4: 91 (1774)
Bondarzewia montana (Quél.) Singer, Revue Mycol., Paris 5: 4 (1940)
Cerioporus montanus Quél., Fl. mycol. France (Paris): 407 (1888)
Cladomeris montanus (Quél.) Bigeard & H. Guill., Fl. Champ. Supér. France (Chalon-sur-Saône) 1: 410 (1909)
Grifola mesenterica (Schaeff.) Murrill, Mycologia 12(1): 10 (1920)
Grifola montana (Quél.) Pilát, Beih. bot. Zbl., Abt. 2 52: 62 (1934)
Polyporus anax Berk. ex Cooke, Grevillea 12(no. 61): 37 (1883)
Polyporus montanus (Quél.) Ferry, Nouv. Fl. Champ., Edn 1 (Paris): 142 (1891)
Literatura:
S. Domański, H. Orłoś, A. Skirgiełło, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Tom III. Żagwiowate II (Polyporaceae pileatae), Szczeciniakowate II (Mucronoporaceae pileatae). Lakownicowate (Ganodermataceae). Bondarcewowate (Bondarzewiaceae). Boletkowate (Boletopsidaceae). Ozorkowate (Fistulinaceae), PWN, 1967.
Opracowanie: Waldemar Czerniawski